Het universum van de Quays is gevuld met wonderbaarlijke scenario’s over leven en dood. De films zitten vol literaire referenties, zoals Street of Crocodiles, door Terry Gilliam uitgekozen als een van de tien beste animatiefilms ooit. Als alchemisten blazen de Quays hun verzamelde curiositeiten en dode materialen nieuw leven in. De tentoonstelling presenteert het universum van de gebroeders Quay, dat naast de films bestaat uit kleine installaties en prachtige kijkdozen – dormitoria genaamd – waarin de sets zijn opgesteld waarmee de films zijn gemaakt. Deze sets zijn vaak minutieus samengesteld uit gebruikte en doorleefde voorwerpen.

De Quays leggen een grote interesse aan de dag voor met name de Midden- en Oost-Europese cultuur van de afgelopen eeuw: Poolse, Russische  en Tsjechische animatiefilmers zoals Walerian Borowczyk, Ladislas Starewicz en Jan Švankmajer, maar ook schrijvers zoals Franz Kafka, Bruno Schulz en de Zwitser Robert Walser. Al deze invloeden verwerken de gebroeders Quay vanaf 1979 in eigenzinnige animatiefilms, waarvoor zij de decors maken, de personages verzinnen, de figuren maken, de semi-mechanische bewegingen ontwikkelen, het licht en het camerawerk doen, de montage: kortom waarin zij alles zelf doen. Ook zijn ze samenwerkingen aangegaan met choreografen en componisten om theater-, dans- en operaprojecten te ontwikkelen.

De tentoonstelling
EYE is het eerste museum in Europa dat uitgebreid aandacht besteedt aan het universum van de gebroeders Quays. Naast korte films en filmfragmenten bestaat de tentoonstelling uit tekeningen, de zogenaamde Black Drawings, prachtige sculpturale decors en overig materiaal uit de Quay-studio’s.
Op de tentoonstelling in EYE is niet alleen het werk van de gebroeders Quay zelf te zien, maar wordt ook rijkelijk geput uit door hen gebruikte inspiratiebronnen uit de film, literatuur, muziek en grafische vormgeving. Medische apparaten worden getoond naast Poolse affiches, oude Oost-Europese animatiefilms, tekeningen van Bruno Schulz en geesteszieken en objecten uit de anatomie- en pathologieverzameling van Sir Henry Wellcome uit Londen. Naast artefacten uit wetenschappelijke verzamelingen en rariteitenkabinetten zijn ook literaire documenten te zien.

Filmprogramma rond de Quay-tentoonstelling
Iedere vrijdag een voorstelling als voetnoot bij de tentoonstelling: films, lezingen, muziek, performance en een installatie die verwijzen naar inspiratiebronnen, achtergronden duiden of anderszins verbanden leggen. Per voorstelling staat een van de films van de Quay Brothers centraal. Dit is de start van een onderzoekende tocht waar schijnbare bijzaken of details van grote waarde blijken te zijn. Zo beziet ieder programma de films vanuit een andere richting, komen er steeds weer andere facetten aan het licht en openbaart zich de volle rijkdom en gelaagdheid van het oeuvre van de Quays.

Kafkaweek: van 19 t/m 25 dec
De Quay Brothers raakten al in hun studiejaren in de ban van Kafka. Met name diens dagboeken spraken tot hun verbeelding. Deze openden een Midden-Europese wereld voor hen, waar mensen leven tussen droom en werkelijkheid en waarin vervreemding het onmogelijk maakt contact te krijgen. Ze verslonden Kafka’s boeken, zagen de films die erop gebaseerd zijn en maakten ook zelf in 2012 een animatie als hommage aan Kafka’s beroemdste boek: Die Verwandlung. In samenspraak met de Quays stelde EYE voor de duistere kerstperiode een Kafka-week samen, met: The Castle (Zamok) (Balabanov), Kafka en Film (met lezing Stan Lapinski), Kafka Shorts en The Trial (Le procès).

Tentoonstelling The Quay Brothers' Universum, dagelijks te zien van 11.00 - 18.00 en op vrijdagen tot 21.00. Tickets zijn ook online te koop. Met Museumkaart gratis te bezoeken. **** (Trouw).

© Nationale Horecagids